سلسله آموزشهای صوت و لحن قرآن کریم

مدرّس : استاد غلام رضا شاه میوه اصفهانی

درس چهل و نهم     

«نغمه شناسی ( 12 )   »

3. جنس بیات ( یا بیاتی ) درجه رکوز Re  رِ   

                1                 2                 3                 4

               Re             mi                   fa              sol

        1                 3/4              3/4

4. جنس صبا :  درجه رکوز Re   رِ

                1                  2                 3                 4

               Re             mi               fa              sol

                 1/2                  3/4                3/4

در این دو جنس نیز اگر خوب دقت کنید تنها تفاوتی که وجود دارد در فاصله بین نت های سوم و چهارم یعنی fa و sol می باشد که در بیات یک پرده اما در صبا 1/2 پرده است در واقع جنس بیات تنها در کاهش نیم پرده ای نت چهارم و نزدیکتر شدن آن به نت سوم به جنس صبا تبدیل می شود و همین کاهش نیم پرده ای موجب حزن بیشتر صبا می گردد . حال اگر در تلاوت قرآن نغمه ای شنیده شود که تنها از سه درجه اول این دوجنس در آن استفاده شود چنین جنسی بلا تکلیف بوده و معلوم نیست که جنس بیات یا صبا در واقع یک ثلاثی مشترک بین این دو جنس است البته در برخی کشورهای عربی از جمله لیبی به این ثلاثی الحسین صبا گفته می شود و اتفاقاً در تلاوت برخی از قراء مشهور ماندد عبدالباسط و منشاوی هم چنین نغمه ای اجرا گردیده است . بار دیگر به این دو نغمه با توجه به توضیحاتی که داده شد گوش دهید . 

پایان درس چهل و نهم