سلسله آموزشهای صوت و لحن قرآن کریم
تهیه و تنظیم : استاد غلام رضا شاه میوه اصفهانی
درس پنجاه و شش
نغمه شناسی ( 19 )
4. مقام صبا (saba)
مقام صبا از جمله مقامات عربی است که خاص این سرزمینها بوده و مشابه آن کمتر در سایر موسیقیها یافت می شود . این مقام در 3 صدای اول خود مشابه مقام بیات است به همین دلیل ترکیب بین این دو در جنس اول به سهولت انجام می گردد مقام صبا بهمراه مقام صبا زمزم که در ادامه راجع به آن سخن خواهیم گفت تنها مقاماتی هستند که بین دو جنس آنها حالت تداخل وجود دارد به همین دلیل موقعی که درجات این مقام را می شنویم برای درک بهتر جنس دوم آن باید از درجه سوم جنس اول ، نت های جنس دوم را بشماریم از این رو در مثال صوتی که می شنوید ابتدائا درجات 1 تا 4 را می شنوید اما در جنس دوم درجات 3و4 مجدداً تکرارو تا عدد 6 ادامه پیدا می کند و بهمین دلیل دو نت پایانی بصورت جداگانه و با فاصله برای سهولت کار آورده شده است . این مقام هم مانند مقام بیات روی درجه Re قرار دارد اجناس این مقام عبارتند از جنس اصلی صبا باضافه جنس فرعی حجاز با حالت تداخل :
در مقام صبا از نظر تئوری و اجرا عملی با ساز اختلاف اندکی وجود دارد که لازم است به آن دقت نمایید و آن اینکه هر چند در تئوری فاصله نت های هفتم و هشتم آن یک پرده است اما بسیاری از نوازندگان در اجرا این فاصله را بصورت نیم پرده اجرا می کنند تا بخش بالایی صبا نیز حس بیشتری در شنونده القاء کند . اکنون به دو مثال قرآنی در مقام صبا گوش فرا دهید : مثال صوتی 55 صبا - عبدالباسط
مثال صوتی 56 صبا - محمد صدیق منشاوی
پایان درس پنجاه و شش